Antropologiczne podejście do badań kultury organizacyjnej

Badanie kultury organizacyjnej odgrywa kluczową rolę w zrozumieniu dynamiki organizacji i wpływu kultury na jej funkcjonowanie. Jednym z podejść, które oferuje nowe perspektywy na badanie kultury organizacyjnej, jest antropologiczne podejście. Wykorzystanie metodologii antropologicznej w badaniach nad organizacjami umożliwia głębsze zanurzenie się w kontekst kulturowy organizacji oraz odkrycie ukrytych znaczeń, praktyk i relacji społecznych, które wpływają na jej działanie. W niniejszym artykule przyjrzymy się temu podejściu bliżej, zgłębiając jego główne założenia, metody badań terenowych oraz korzyści. Przez zastosowanie perspektywy antropologicznej, otworzymy nowe drzwi do poznania tajemnic kultury organizacyjnej i lepszego zrozumienia jej wpływu na zachowania pracowników oraz ogólną dynamikę organizacji.

Czym jest antropologiczne podejście do badań kultury organizacji?

Antropologiczne podejście do badań kultury organizacji, odnosi się do zastosowania metodologii antropologicznej w badaniu i analizie kultury organizacyjnej. Polega na stosowaniu technik etnograficznych, takich jak obserwacja uczestnicząca, wywiady i analiza dokumentów, w celu zgłębienia znaczeń, praktyk i relacji społecznych występujących w organizacjach. Antropologia organizacji pomaga zrozumieć kontekst kulturowy organizacji, a także identyfikować niewidoczne i nieoczywiste czynniki wpływające na jej funkcjonowanie.

Antropologiczne podejście zakłada, że organizacje są społecznymi konstrukcjami kulturowymi, gdzie kultura organizacyjna obejmuje wartości, normy, wierzenia, symbole i praktyki, które są wspólne dla członków organizacji. W badaniach antropologicznych kultury organizacyjnej, badacze skupiają się na znaczeniach, kontekstach i wpływie tych elementów na funkcjonowanie organizacji oraz zachowania pracowników.

Zobacz także: Metody i techniki w badaniach pracowników

Główne założenia antropologicznego podejścia do badań kultury organizacyjnej

Antropologiczne podejście do badań kultury organizacji ma kilka istotnych cech charakterystycznych. Po pierwsze, zakłada ono, że kultura organizacyjna jest kluczowym elementem wpływającym na sposób funkcjonowania organizacji. Wartości, normy, wierzenia, symbole i praktyki, które są wspólne dla członków organizacji, kształtują ich zachowania.

Kolejnym istotnym aspektem antropologicznego podejścia jest uwzględnienie kontekstu społeczno-kulturowego organizacji. Badacz antropologiczny, angażując się w badanie organizacji, stara się zanurzyć w jej kontekście społeczno-kulturowym. Metody badań terenowych, takie jak obserwacja uczestnicząca i wywiady, pozwalają na poznanie codziennych praktyk, relacji między pracownikami oraz kontekstu, w którym organizacja działa.

Antropologiczne podejście podkreśla również interakcyjny charakter kultury organizacyjnej. Kultura jest tworzona i podtrzymywana poprzez interakcje między członkami organizacji, ich wspólne działania i komunikację. Badacz antropologiczny bada te interakcje, aby zrozumieć, jak kultura wpływa na dynamikę organizacji i wzajemne relacje między pracownikami.

Ostatnim aspektem antropologicznego podejścia jest refleksyjność badacza. Badacz antropologiczny jest świadomy swojej roli i wpływu na badanie. Stawia sobie pytania dotyczące swojego wpływu na badanych, uwzględnia własne uprzedzenia i zaangażowanie w proces badawczy. Ta refleksyjność jest ważna dla rzetelnego i odpowiedzialnego przeprowadzenia badań kultury organizacyjnej.

Metody badań terenowych

Metody badań terenowych odgrywają niezwykle istotną rolę w antropologicznym podejściu do badania kultury organizacyjnej. Poprzez zastosowanie obserwacji uczestniczącej, badacz może stać się częścią organizacji, zdobywając wnikliwy wgląd w jej kontekst, relacje między pracownikami oraz nieoczywiste wzorce i normy kulturowe. Wywiady pozwalają na poznanie perspektyw pracowników i odkrywanie wartości, norm i symboli kultury organizacyjnej. Dodatkowo, analiza dokumentów uzupełnia te metody, dostarczając informacji o oficjalnych wartościach i normach, a także identyfikując ewentualne różnice między deklarowaną a rzeczywistą kulturą organizacyjną. Wszystkie te metody umożliwiają badaczom zgłębienie kontekstu społeczno-kulturowego organizacji, identyfikację ukrytych wzorców i relacji społecznych, a także dokładniejsze zrozumienie wpływu kultury organizacyjnej na funkcjonowanie i zachowania pracowników. Przebywanie w terenie i bezpośrednie uczestnictwo w codziennych interakcjach i praktykach organizacji pozwala odkryć nie tylko deklarowane, ale także niejawne wartości, normy i zwyczaje, które kształtują jej kulturę. Badacze analizują zarówno formalne struktury organizacji, jak i nieformalne sieci, które są istotne dla kształtowania kultury organizacyjnej. Dzięki antropologicznemu podejściu i metodą badań terenowych możliwe jest odkrycie głębszych warstw kultury organizacyjnej, które wpływają na funkcjonowanie organizacji i zachowania pracowników.

- Jednym z wyróżników antropologicznego podejścia do badań organizacji jest triangulacja wykorzystywanych podczas badania metod i technik, których charakter jest zwykle szeroki, niestandardowy i nierzadko zmienny w miarę postępów badania. Metodologia opiera się często na technikach jakościowych i wymaga wprowadzenia badaczy do wewnątrz organizacji. Zgromadzony w ten sposób materiał analityczny jest obszerny i bogaty w szczegóły, a samo badanie czasochłonne. Na pewno nie jest to metodologia dla menedżerów, którzy poszukują szybkich odpowiedzi na podstawowe pytania - objaśnia Bartosz Olcha - dyrektor ds. badań w Centrum Badawczo-Rozwojowym Biostat.

Korzyści antropologicznego podejścia do badań kultury organizacyjnej

Antropologiczne podejście do badań kultury organizacji niesie ze sobą liczne korzyści:

1. Głębsze zrozumienie kontekstu kulturowego: Antropologiczne podejście umożliwia badaczom głębsze zanurzenie się w kontekst społeczno-kulturowy organizacji. Dzięki temu możliwe jest lepsze zrozumienie symboli, wartości, norm i praktyk kulturowych, które wpływają na funkcjonowanie organizacji.
2. Odkrywanie niejawnych aspektów kultury: Metody badań terenowych pozwalają na odkrywanie nie tylko deklarowanych, ale także niejawnych aspektów kultury organizacyjnej. Przebywanie w terenie i uczestnictwo w codziennych interakcjach umożliwia badaczom zgłębienie ukrytych wzorców, symboli i relacji społecznych, które kształtują kulturę organizacji.
3. Wiedza o nieformalnych strukturach organizacyjnych: Antropologiczne podejście pozwala na badanie nieformalnych struktur organizacyjnych, takich jak nieformalne sieci relacji i wpływu. To istotne, ponieważ nieformalne struktury często mają duży wpływ na funkcjonowanie organizacji, a ich zrozumienie może przyczynić się do lepszego zarządzania.
4. Uczestniczące poznanie: Metody badań terenowych angażują badacza w uczestnictwo w codziennych praktykach organizacji, co umożliwia zdobycie "uczestniczącej wiedzy". Daje to możliwość lepszego zrozumienia perspektywy pracowników, ich doświadczeń i interpretacji kultury organizacyjnej.
5. Poprawa strategii i praktyk zarządzania: Antropologiczne podejście dostarcza wartościowych spostrzeżeń i informacji na temat kultury organizacyjnej, które mogą być wykorzystane do doskonalenia strategii i praktyk zarządzania. Poznanie kultury organizacyjnej może pomóc w identyfikacji obszarów do poprawy, wzmacnianiu silnych stron organizacji oraz tworzeniu bardziej efektywnych i dostosowanych do potrzeb pracowników rozwiązań.
    

Dzięki tym korzyściom, antropologiczne podejście do badań kultury organizacji dostarcza wartościowej wiedzy, która może przyczynić się do lepszego zrozumienia i skutecznego zarządzania kulturą organizacyjną.