Jak przeprowadzić badanie satysfakcji pracowników produkcji?

Badanie pracowników produkcyjnych może przynieść wiele korzyści zakładowi pracy. Należy mieć świadomość, iż pracownicy ci wykonują na ogół kluczową, z punktu widzenia danego przedsiębiorstwa, pracę, wytwarzają konkretny towar, który jest przez dane przedsiębiorstwo sprzedawany. Od tego jak wydajnie, dokładnie, rzetelnie, sprawnie wykonują oni swoją pracę, zależy często kondycja całego zakładu pracy. Równocześnie należy podkreślić, iż niektóre rodzaje pracy produkcyjnej mogą być szczególnie obciążające dla pracowników. W zależności od stanowiska pracy pracownicy produkcyjni mogą być narażeni np. na znużenie ciągłym wykonywaniem tych samych zadań, czy stres związany ze zbyt szybkim tempem produkcji. W związku z powyższym ich satysfakcja z wykonywanej pracy może dość szybko ulec erozji. To zaś może spowodować ich zniechęcenie, spadek jakości wykonywanej pracy, dużą rotację osób na tych stanowiskach pracy. Dlatego też warto co pewien czas przeprowadzić badania pracowników produkcyjnych, aby poznać m.in. jakie są ich największe problemy związane z pracą oraz jakie formują względem pracodawcy oczekiwania.

Przeprowadzenie badań wśród 100, 200, 500 a czasem 1000, 10 000 lub jeszcze większej liczby pracowników może stanowić jednak dla danego zakładu pracy duże przedsięwzięcie logistyczne. Jak dotrzeć do wszystkich z informacją o badaniu? Jak zorganizować badanie wśród pracowników, którzy pracują o różnych porach dnia i nocy? Jak sprawić, by w badaniu mogli wziąć udział pracownicy mający problemy ze słabym wzrokiem? To tylko niektóre pytania, które mogą stawiać sobie właściciele firm oraz pracownicy działów HR, gdy zastanawiają się nad tym, w jaki sposób takie badania przeprowadzić. W tym materiale postaramy się rozwiać te wątpliwości i ukazać sposoby, pozwalające na łatwą realizację tego typu badań.

Możliwości realizacji badania pracowników produkcyjnych

Chcą zrealizować badania pracowników produkcyjnych powinniśmy ich odpowiednio wcześniej o tym uprzedzić. Dobrą praktyką jest wyjaśnienie pracownikom celu takich badań, ich terminu oraz sposobu, w jaki będą one realizowane. Taka informacja zwiększa na ogół odsetek pracowników chętnych do wzięcia udziału w badaniu. Specjaliści z Centrum Badawczo-Rozwojowego Biostat mogą zapewnić ze swojej strony opracowanie a następnie wyprodukowanie odpowiedniej ilości materiałów informacyjnych – np. w postaci ulotek i plakatów – które będą zawierać wszystkie niezbędne informacje o przeprowadzonym badaniu. Pracodawca może skorzystać także z innych źródeł komunikacji z pracownikami w celu poinformowania ich o zamiarze przeprowadzenia badania. Dobrym pomysłem może być skorzystanie z pracowniczej poczty e-mail, informacja w zakładowej gazetce lub komunikat podawany w zakładowym radiowęźle – jeśli takie rozwiązania w danym zakładzie pracy istnieją.

Badania pracowników produkcyjnych są realizowane zazwyczaj za pomocą technik ilościowych. Narzędziem badawczym w tym przypadku jest więc kwestionariusz ankiety. Jak jednak sprawić, by kwestionariusz ten wypełniło kilkuset, a czasem nawet kilka tysięcy pracowników produkcyjnych? Otóż ankieta ta może być rozprowadzona wśród pracowników na kilka różnych sposobów.

W badaniach pracowników produkcyjnych średnich i dużych zakładów pracy specjaliści z Centrum Badawczo-Rozwojowego Biostat proponują zastosowanie tzw. kiosków ankietowych. Kiosk ten wygląda w ten sposób, iż na specjalnej podstawce umieszczony jest tablet, na którym uruchomiona jest aplikacja SurvGo z kwestionariuszem ankiety. Kilka, lub nawet kilkanaście takich kiosków zostaje umieszczonych w różnych częściach zakładu – np. na hali produkcyjnej, stołówce, przy portierni lub innych jeszcze miejscach, które wskaże Zamawiający badanie. Pracownicy w wolnej chwili – np. w trakcie przerwy w pracy, wchodząc do zakładu pracy lub go opuszczając – mogą podejść do takiego kiosku i wypełnić ankietę. Zaletą tego rozwiązania jest fakt, iż odpowiedzi, których udzielają pracownicy są w czasie rzeczywistym zapisywane w systemie. Zamawiający może uzyskać dostęp do cząstkowych wyników w każdym momencie trwania badania. Dzięki zastosowaniu kiosków ankietowych omija się problem ręcznego kodowania ankiet i zliczania wszystkich odpowiedzi. Problemu nie stanowią wówczas niewyraźnie zaznaczone odpowiedzi, przekreślenia dokonane przez pracownika itp. Dodatkową zaletą badań prowadzonych za pomocą kiosków ankietowych jest także to, iż są one przyjazne dla osób słabowidzących. Pracownik mający – czy to z racji choroby, czy podeszłego wieku – pewne problemy ze wzrokiem może powiększyć ankietę tak, by jej wypełnianie było dla niego komfortowe.

- Realizacja badań wśród pracowników produkcyjnych wymaga odpowiedniego przygotowania zakładu to tego przedsięwzięcia. Przede wszystkim należy poinformować osoby mające zostać objęte badaniem o jego celach, terminie, w którym będzie ono realizowane, sposobach, w jaki będzie można wziąć udział w badaniu oraz zapewnić ich o anonimowości i dobrowolności uczestnictwa. W związku z tym, że każdy zakład pracy ma swoją własną specyfikę, toteż w Centrum Badawczo-Rozwojowym Biostat za każdym dobieramy techniki realizacji badania w sposób indywidualny. Badania wśród pracowników produkcyjnych, którzy bardzo często nie posiadają służbowych adresów e-mail, realizujemy zazwyczaj z wykorzystaniem kiosków ankietowych, plakatów oraz ulotek z kodem QR i skróconym linkiem prowadzącym do ankiety oraz za pomocą tradycyjnych, drukowanych ankiet wrzucanych do urny. W przypadku dużych zakładów produkcyjnych wysoki poziom uczestnictwa w badaniu daje połączenie tych technik w ramach jednego badania - wskazuje dr Michał Potracki - specjalista ds. badań i analiz w Centrum Badawczo-Rozwojowym Biostat.

Innym rozwiązaniem wykorzystywanym podczas badań pracowników produkcyjnych są ankiety w formie papierowej (badania techniką PAPI) wrzucane przez pracowników do specjalnie przygotowanych urn. Badania te mogą być realizowane zarówno przy udziale koordynatora lub bez jego udziału. W tym pierwszym wariancie koordynator znajduje się np. przed wejściem do zakładowej stołówki. Gdy pracownicy przychodzą na przerwę, wówczas koordynator rozdaje im papierowe formularze ankiet (wraz z długopisami), które są przez nich wypełniane w trakcie spożywania posiłku. Następnie, przy wyjściu ze stołówki ankiety te są przez pracowników wrzucane do urny, przy której czuwa koordynator. Nasz pracownik może także służyć pracownikom pomocą, gdyby mieli oni jakieś wątpliwości lub pytania związane z badaniem, czy poszczególnymi pytaniami. Zaletą udziału koordynatora jest także pewna kontrola nad wypełnianiem ankiet. Pilnuje on bowiem, by dany pracownik umieścił w urnie tylko jedną ankietę. Może on także rozdawać ankietę tylko wybranym pracownikom (pracującym w określonym dziale, o określonym wieku itd.) w zależności od dyspozycji Zamawiającego badanie.

Badanie satysfkacji pracowników przy użyciu papierowych kwestionariuszy ankiet może się jednak odbyć także bez udziału koordynatora. Wówczas ankiety, długopisy oraz urna umieszczane są w widocznym miejscu. Pracownicy chętni do udziału w badaniu sami pobierają ankietę, wypełniają ją oraz wrzucają do urny. Zaletą takich badań jest to, iż pracownicy nie czują się wówczas skrępowani obecnością koordynatora, który nadzoruje proces ankietyzacji. Równocześnie taka forma może prowadzić do powstania pewnych nadużyć – np. wypełnienia przez jedną osobę kilku ankiet.

Trzeci, proponowany przez specjalistów z Centrum Badawczo-Rozwojowego Biostat, sposób przeprowadzenia badań pracowników produkcyjnych to wolny dostęp do kwestionariusza ankiety online. Sposób ten polega na tym, iż na materiałach informacyjnych, takich jak rozwieszone na terenie zakładu pracy plakaty oraz ulotki, umieszczone są skrócone linki i/lub kody QR, których zeskanowanie prowadzi pracownika do internetowej ankiety. Zaletą takiego rozwiązania jest przede wszystkim fakt, iż pracownik może przystąpić do badania w dowolnym momencie, również po godzinach pracy. Wystarczy aby miał on ulotkę z umieszczonym na niej kodem QR oraz odpowiedni smartphone z dostępem do internetu, który pozwala na odczytywanie takich kodów. Pewną wadą tego rozwiązania jest fakt, iż kod QR może zostać zeskanowany przez osoby, które nie powinny wziąć udziału w badaniu.

W tym miejscu należy podkreślić, iż największy odsetek odpowiedzi (tzw. response rate) uzyskuje się wówczas, gdy w ramach jednego badania łączy się ze sobą korzystanie zarówno z kiosków ankietowych, papierowych kwestionariuszy ankiet oraz kodów QR skanowanych przez pracowników na własnych telefonach. Każdy pracownik może wybrać wówczas dla siebie najdogodniejszą formę udziału w badaniu.

Zobacz też: Wyzwania i etyka w badaniach pracowników

Specjaliści z Centrum Badawczo-Rozwojowego Biostat oferują kompleksowe usługi w zakresie badań pracowników produkcyjnych. Zakres ten obejmuje zarówno opracowanie i druk materiałów informacyjnych przed rozpoczęciem badania, opracowanie narzędzi badawczych, realizację samego badania, a następnie stworzenie na podstawie jego wyników szczegółowego raportu w formie tekstowej lub prezentacji PowerPoint. Na każdym etapie badania specjaliści z Centrum Badawczo-Rozwojowego BioStat współpracują z Zamawiającym badanie, uwzględniając jego uwagi i szczegółowe potrzeby.